Harita Projeksiyonları
Haritalar dünyanın grafik sunumudur. Dünya üzerindeki her noktanın veya sahanın bir koordinat değeri (X, Y, Z) vardır. Koordinat Sistemleri, harita üzerinde belirlenen noktalara ait koordinat değerlerinin bulunmasını sağlayan metoddur. Bu metotlar; Coğrafi Koordinat Sistemi ve Grid (Metrik) Koordinat Sistemi olmak üzere ikiye ayrılır.
Coğrafi Koordinat Sistemi, derece dakika saniye cinsinden belirtilirken, Grid Koordinat Sistemi; X ve Y değerlerinin metrik gösteriminden oluşur.
Harita projeksiyonları üç boyutlu küresel dünya yüzeyini matematiksel ve geometrik kurallar yardımıyla düz bir yüzeye dönüştürmek için kullanılır. Üç boyutlu yüzeyi iki boyutlu yüzeye indirirken açıda, mesafede ve istikamette oluşan hataları minimize etmek için tasarlanan algoritmalar bütünüdür. Genel olarak üç farklı projeksiyon sistemi mevcuttur. Bunlar; düzlemsel, silindirik ve konik projeksiyon sistemleridir.
Türkiye için tercih edilen projeksiyon sistemi UTM (Universal Transver Merkator)’ dur. Bu projeksiyon sisteminde dünya, 180 derece meridyeninden başlamak üzere 6 derece aralıklarla 60 dilime (bölge/zone) ayrılır ve Türkiye bu dilimlerden 35-36-37-38 dilimler içerisinde yer almaktadır.
Eğer proje ölçeği 1/25000’ den daha detay içeren ölçekte ise (örneğin; 1/5000) 3 derece aralıklı DOM (Dilim Orta Meridyeni) tanımı yapılmaktadır. Türkiye için DOM değerleri; 27-30-33-36-39-42-45 arasında değişmektedir.
- UTM (Universal Transverse Marcator): Ters silindirik bir projeksiyon sistemidir. Ülkemiz için en uygun projeksiyon sistemidir.
- DOM (Dilim Orta Meridyeni): UTM Projeksiyon sisteminde her dilimin ortasından bir dilim orta meridyeni geçer.
Datum, bir elipsoidin şeklini tarif eden matematiksel bir modeldir. Dünya çevresindeki basıklık her yerde eşit değildir; kıtaların etkisiyle dünyanın şekli farklılık göstermektedir ve farklı ölçümlere bağlı olarak dünyanın farklı bölgeleri için geliştirilmiş çeşitli datumlar (European Datum (ED) 1950, World Geodetic System (WGS) 84 vb.) mevcuttur.
Türkiye' nin bulunduğu konuma uygun datumlar; ED50, WGS84, ITRF96’ dır.